Diplomasi, Sanat ve Siyaset Arasında Bir Karşılaşma
Fatih Sultan Mehmed’in genç bir adamla birlikte resmedildiği portre, günümüzde Londra’daki National Gallery’de sergilenmekte olan ünlü portresiyle doğrudan bağlantılıdır. Söz konusu portrenin sol tarafında yer alan genç figür, Mehmed’in yanında durmaktadır. Bu tablo, uzun süre Gentile Bellini ve atölyesi tarafından yapılmış sayılmıştır. Ancak artık birçok sanat tarihçisi, eserin sadece Bellini’ye ait olduğunu düşünmektedir.
Bu portrede kullanılan görsel ögeler, Costanzo da Ferrara, Bellini ve Bertoldo di Giovanni gibi dönemin önemli sanatçılarının yaptığı madalyonlarla da benzerlik gösterir. Konuyla ilgili en kapsamlı akademik çalışmalardan biri J. Raby tarafından 1987 yılında yayımlanmıştır.
Fatih Sultan Mehmed ve Floransa Arasındaki Bağlantılar
Fatih’in hayatı ve kişiliği üzerine yazılmış en güvenilir kaynaklardan biri hâlâ Franz Babinger’in 70 yıl önce yazdığı Mehmed der Eroberer und seine Zeit adlı eseridir. Bu çalışmanın 1957 tarihli İtalyanca çevirisinin ilk görselinde, tartışılan bu tablonun yer aldığı ve altında “II. Mehmed’in (sağda) göz ardı edilmiş bir portresi, Gentile Bellini eseri” ifadesi bulunur Ephesus Day Trips.
Venedik ile Osmanlı ilişkileri sıkça incelenmiş olsa da, Osmanlı ile Floransa arasındaki bağlar daha az bilinir. Oysa bu iki devletin yolları, özellikle Lorenzo de’ Medici zamanında birkaç kez kesişmiştir. Lorenzo’nun kardeşi Giuliano de’ Medici, 26 Nisan 1478’de Floransa Katedrali’nde düzenlenen bir ayin sırasında çıkan Pazzi Komplosu sonucunda öldürülür. Lorenzo bu suikastten sağ kurtulur ve kısa sürede suçluların peşine düşer.
Osmanlı’ya Sığınan Katil ve Diplomatik Geri Alım Süreci
Suikastı düzenleyenlerden Bernardo Bandini de Baroncelli, Osmanlı topraklarına kaçarak Pera’da (bugünkü Beyoğlu) saklanır. Ancak varlığı kısa sürede fark edilir. İstanbul’da yaşayan ve Lorenzo’ya yakın olan ajan Bernardo Peruzzi, Mayıs 1479’da Lorenzo’ya bir mektup yazarak Bandini’nin tutuklandığını bildirir Fatih Sultan Mehmed’in Siyasi ve Bürokrasideki Reformları.
Lorenzo’nun İstanbul’daki temsilcisi olan Lorenzo Carducci, suçlunun hemen iade edilmesini değil, bu sürecin diplomatik bir pazarlığa dönüşmesini sağlar. 11 Temmuz 1479’da Antonio Bernardetto de’ Medici, hem ticari konuları görüşmek hem de esas olarak Bernardo’yu Floransa’ya getirmek amacıyla özel elçi (oratore) olarak atanır. Bandini, Ragusa (Dubrovnik) ve Ancona üzerinden geri getirilir ve 29 Aralık 1479’da Floransa’daki Bargello Kulesi’nde idam edilir.
Türk Usulü Giysi Şaşkınlığı
Bernardo Bandini idam edildiğinde üzerindeki kıyafetler dikkat çeker: Hâlâ di foggia turchesca yani “Türk tarzı” elbise giymektedir. Bu durum hem halk arasında hem de dönemin tarihçileri arasında büyük şaşkınlık yaratmıştır. Bu olay, Fatih döneminin diplomasi, adalet ve uluslararası ilişkilerdeki etkili rolünü ve Batı dünyasıyla olan karmaşık ilişkilerini gözler önüne sermektedir.
