Günümüzde Fransa’nın Bayonne kentinde bulunan Leon Bonnat Müzesi’nde sergilenen küçük bir çizim, bu döneme ait nadir kanıtlardan biridir. Bu çizim, Leonardo da Vinci tarafından mürekkeple yapılmış olup, Floransa ile Napoli arasındaki çatışmaların Osmanlı İmparatorluğu’nun 1480’teki Otranto Seferi ile nasıl şekillendiğini göstermektedir. “Pazzi Komplosu”nun da bir sonucu olan bu çatışmalar, aynı zamanda Osmanlı’nın Batı’daki etkisinin arttığını gösteren önemli bir dönemeçtir. Bu dönemde, düşmanımın düşmanı dostumdur anlayışıyla, Osmanlı ve Floransa arasındaki ilişkiler şekillenmiştir Fatih Sultan Mehmed ve Lorenzo de’ Medici.
Mehmed ve Lorenzo Arasındaki Sanat Bağlantısı
Mehmed ve Lorenzo, hem birbirlerine karşı saygılıydılar hem de sanata olan ilgileri sayesinde ortak bir zemin buluyorlardı. 1480 yılında Sultan Mehmed, bronz sanatına olan ilgisi nedeniyle Venedikli ve Floransalı bronz işçilerini ve madalyon oymacılarını İstanbul’a davet etti. Bu dönemde, Lorenzo’nun favori sanatçılarından Bertoldo di Giovanni tarafından yapılan madalyonlarda, Sultan Mehmed’in zaferi klasik bir ikonografiyle kutlanıyordu. Bu madalyon, adalet duygusuyla hareket eden Sultan Mehmed’in, Lorenzo’ya duyduğu minnettarlığı simgeliyordu. Lorenzo, Giuliano’nun öldürülmesinin ardından tam bir adalet duygusuyla davranmıştı.
Cem Sultan ve Portresindeki Gizem
Portrede, Sultan Mehmed’in yanında yer alan genç adamın kimliği, tarihçiler tarafından merak konusu olmuştur. Bu kişi büyük olasılıkla Cem Sultan’dır. Cem, babası öldüğünde sadece 22 yaşında olan ve hayatı boyunca Batılı güçlerin elinde esir kalan bir şehzade olarak dikkat çeker. Cem Sultan, 1495’te Napoli’deki Castel Capuano’da, muhtemelen zehirlenerek ölmüştür. Cem Sultan, Osmanlı tahtı için tehdit oluşturabilecek bir figürdü ve birçok farklı güç tarafından esir alınmış, çeşitli kalelerde hapis tutulmuştu Fatih Sultan Mehmed ve Lorenzo de’ Medici.
İtalyan Kadifesi Bir Detayın Önemi
Portredeki genç adamın kıyafeti, dönemin önemli bir detayını gözler önüne seriyor: İşlemeli İtalyan kadifesi. 13. ve 14. yüzyılda Doğu’dan ithal edilen ipekler, İtalya’da çok değerliydi. 15. yüzyılda ise İtalyan kadifesi, Doğu pazarında oldukça talep görüyordu. Bu kıyafet, İtalya ile Osmanlı İmparatorluğu arasındaki kültürel ve ticari etkileşimin bir simgesi olarak değerlendirilebilir. Topkapı Sarayı Hazine Dairesi’nde sergilenen İtalyan kadifesinden yapılmış kaftanlar, bu etkileşimin somut örneklerindendir.
Rönesans ve Doğulu Karakterler
Rönesans dönemi, Doğulu karakterlerin portrelerinin oldukça popüler olduğu bir zaman dilimiydi. Bu tür portreler, Batı ile Doğu arasındaki kültürel köprüleri ve etkileşimleri simgeliyordu. Cem Sultan’ın portresindeki bu ince detaylar, sadece tarihsel değil, aynı zamanda kültürel bir bağın da işareti olarak karşımıza çıkmaktadır.
